Potrafi kontaktować się z rówieśnikami o rażąco inny wyglądzie, narodowości, stopniu sprawności.

Nie ocenia innych Lidzi na podstawie ich zewnętrznych cech lub pochopnie, wie, że taka ocena może być źródłem przykrości dla innych ludzi.

Nie chełpi się z żadnego powodu, nie przechwala, czy to z racji większych niż inni umiejętności w jakiejś dziedzinie, czy też z racji posiadania lepszych niż inni rzeczy.

We wszystkich konfliktach potrafi dostrzegać winę nie tylko cudzą, ale i swoją, posiada odwagę cywilną, umie przyznać się do swych błędów.

Jest prawdomówny, rozumie, że kłamstwo nie jest dobrym sposobem na przezwyciężanie trudności i konfliktów w życiu codziennym.

Rozumie, że nieodpowiednimi słowami, gestami może komuś z rodziny sprawić przykrość.

Z szacunkiem traktuje członków rodziny, rozumie znaczenie dobrych stosunków z rodzeństwem.

Pamięta o świętach członków rodziny

Dostrzega wagę wyrażania wdzięczności i przywiązania do rodziny, choćby za pomocą drobnych gestów, słów czy czynności.

Rozumie, że uporządkowany pokój i klasa służą jego zdrowiu i dobremu samopoczuciu.

Zdaje sobie sprawę, że jest oceniany przez innych ludzi, że dbałość o porządek i estetykę swojego otoczenia jest jego wizytówką.

Rozumie, że starannie wykonana praca może być źródłem radości i satysfakcji.

Wie, że jest oceniany ze względu na jakość swojej pracy.

Rozumie też, że nie każdą pracę jest w stanie wykonać perfekcyjnie, że różni lidzie są uzdolnieni w różny sposób, ten, kto nie ma słuchu muzycznego, nie zaśpiewa tak jak uzdolniony śpiewak, ale może postarać się to zrobić jak najlepiej w granicach swoich możliwości.

Ma świadomość, że „opłaca się” porządnie wykonywać pracę, że ułatwia to życie, choć pozornie może się wydawać, że jest odwrotnie.

Używa w życiu codziennym przyborów toaletowych, takich jak mydło, grzebień, szczotka.

Wie, jakie przybory mogą służyć jemu, a jakie przeznaczone są dla dorosłych.

Potrafi zachować się w toalecie, korzystać z umywalki zgodnie z jej przeznaczeniem.

Umie szanować urządzenia sanitarne w szkole i w domu.

Rozumie potrzebę mycia rąk przed jedzeniem itp.

Gdy przychodzi do szkoły, kłania się nauczycielom i innym osobom.

Ustępuje miejsca innym, np. młodszym koleżankom i kolegom.

Nie używa siły stojąc w kolejce, czekając na coś.

Potrafi zachować się przy stole, w sposób kulturalny spożywa posiłki.

Nie wykorzystuje przewagi swojej siły i doświadczenia do żadnych form oszukiwania czy wykorzystywania kolegów.

Potrafi zachować się wobec uczniów niepełnosprawnych, nawiązać z nimi kontakt, zrozumieć ich problemy i pomóc, kiedy trzeba.

Kolegów ze swojej i innej klasy traktuje jednakowo.

Stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z kolegami i koleżankami, mówi np. „cześć”, kiedy spotyka innych uczniów.

Odróżnia bezsensowne skarżenie od sytuacji, o których powinien zawiadomić nauczyciela.

Nie prowokuje bójek i nie stosuje wulgaryzmów wobec kolegów, wszystkie konflikty stara się rozwiązać polubownie, jest prawdomówny wobec rówieśników i dorosłych.

Rozumie, że leniuchowanie jest marnowaniem czasu.

Potrafi wskazać na różne formy czynnego wypoczynku, jak sport, czytanie, spacery po ciekawych miejscach, spotkania z przyjaciółmi, zabawa, pomoc rodzicom, działalność plastyczna.

Z rozsądkiem potrafi korzystać z tego, co proponują media.

Zna kryteria, którymi powinien się kierować przy wyborze programów telewizyjnych, gier komputerowych.

Umie dostrzec mnogość rzeczy wartych poznania i rozumie, że czas wolny może temu służyć.

Potrafi tak zaplanować dzień, aby znaleźć czas na realizację własnych zainteresowań.

Szanuje i nie niszczy szkolnych wystaw, klasowych gazetek, potrafi docenić wysiłek kolegów włożony w powstanie różnych prac.

Wie, że jeśli nie podobają mu się prace innych dzieci, nie powinien ich głośno komentować.

Rozumie, że nie należy wyśmiewać dokonań innych, nawet jeśli uważa się je za nieudane.

Czuje się odpowiedzialny za estetykę swojej klasy i szkoły.

Potrafi należycie zachować się w muzeum, teatrze, galerii itp.

Rozróżnia te zachowania, które szczególnie przeszkadzają innym w odbiorze dzieł sztuki.

Wie, że nie każdy dorosły kieruje się dobrymi intencjami i nie każdy jest przykładem do naśladowania.

Z szacunkiem odnosi się do osób starszych, rozumie potrzebę udzielania im pomocy.

Stosuje formy grzecznościowe w odniesieniu do dorosłych, kłania się, gdy napotka znajome osoby bez względu na

funkcje, jakie pełnią w jego otoczeniu.

Złożyć życzenia koledze, koleżance.

Zachować umiar w jedzeniu, nie gromadzić na talerzu jedzenia na zapas.

Dziecko rozumie, że nie należy oceniać przyjaźni koleżanek i kolegów na podstawie wielkości czy też ceny zakupionego prezentu.

Wie, że zabawy, żarty nie powinny uprzykrzać życia innym domownikom, że powinno się szanować zabawki, meble i inne sprzęty w domu kolegi.

Rozumie, że nie powinien być zbyt ciekawski i zaglądać w każdy zakamarek cudzego mieszkania lub brać do ręki wszystko, co zobaczy.

Wie, że tylko osoby mówiące prawdę zasługują na zaufanie.

Rozumie, że w dalszej perspektywie kłamstwo może krzywdzić zarówno jego samego, jak i innych ludzi.

Przyznaje się do własnych błędów i przeprasza za nie.

Ponosi konsekwencje swoich błędów, pragnie je naprawić.

Ma świadomość, że bardzo wiele w naszym życiu zależy od stosunku ludzi do tego, co robią.

Potrafi uszanować i docenić wysiłek innych ludzi, nie niszczy wytworów ich pracy i stara się je chronić.

Potrafi wskazać działania, jakie mogą temu służyć, np. zorganizować sprzątanie klasy, terenu wokół szkoły itp.

Oceniają pomysły nie ze względu na to, kto jest ich autorem, ale Se względu na przydatność danego pomysłu do rozwiązania jakiegoś problemu.

Nie wyśmiewają też mniej udanych pomysłów, ale starają się wykazać za pomocą argumentów ich słabe strony, w sposób poważny traktują swoich rozmówców.

Odróżnić programy wartościowe od bezwartościowych.

Krytycznie odnosić się do przekazywanych przez media treści.

Nie traktować wszystkiego jako niezaprzeczalnych prawd.

Znają pojęcie uzależnienia od telewizji czy komputera, potrafią korzystać z mediów w sposób „planowy”, nie bezmyślny i automatyczny.

Dostrzegają rolę dorosłych jako przewodników po świecie mediów, zwracają się do nauczyciela, rodzica po radę dotyczącą tego, jakie programy TV lub gry czy programy edukacyjne warte są uwagi.

Z dystansem potrafi odnieść się do reklam.

Zdaje sobie sprawę z tego, że reklama może być narzędziem manipulacji, że może wymuszać czy wzbudzać pragnienie posiadania różnych rzeczy, niekoniecznie potrzebnych czy wartościowych.

Rozumieją, że bierność prowadzi do zmniejszenia ich wpływu na otaczającą rzeczywistość.

Zauważają potrzebę uczestnictwa w wyborach do samorządu szkolnego, klasowego.

Oceniać ich postępowanie według racjonalnych kryteriów.

Uzasadnia swoje sądy.

Odróżnia w tekście treści humorystyczne od poważnych, wymagających przemyślenia.

Wyodrębnia sedno wysłuchanego opowiadania, określa główny problem.

Czyta teksty ze zrozumieniem zawartych w nich problemów moralnych.

Bierze udział w recytacjach i inscenizacjach na podstawie omawianych utworów.

Podejmuje próby tworzenia własnych tekstów.

Wysłuchuje relacji i poglądów innych osób.

Ocenia różne zjawiska związane z rozwojem techniki, stara się dostrzec ich możliwe konsekwencje(telewizja, Internet itp.)

Uczeń ilustruje poznane czy przeżyte sytuacje.

Bierze udział w organizowaniu wystaw.

Wykonuje ilustracje do własnych tekstów.

Zbiorowo (w zespole) wykonuje scenografie do prezentacji recytatorskiej.

Wyrabia w sobie wrażliwość na piękno.

Odczytuje stany innych osób na podstawie ich ruchów, min.

Potrafi „pokazać”, jak zmienić, naprawić jakąś sytuację.

Inscenizuje różne scenki wraz z koleżankami i kolegami, posługując się pantomimą.